Obrzęk kończyn dolnych

Układ limfatyczny jest jedną z części układu odpornościowego. Największa ilość naczyń chłonnych znajduje się w narządach, które mają bezpośredni kontakt ze środowiskiem zewnętrznym (skóra, płuca, przewód pokarmowy). Kiedy układ jest sprawny, wszelkiego rodzaju drobnoustroje i inne inwazyjne cząstki są transportowane wraz z chłonką poprzez naczynia limfatyczne do węzłów chłonnych gdzie wytwarzane są komórki produkujące swoiste przeciwciała. W przypadku jego niewydolności, do której może dojść na skutek m. in. uszkodzenia naczyń limfatycznych, usunięcia lub inaczej spowodowanej niewydolności węzłów chłonnych, stosowania radioterapii, długotrwałej obecności stanu zapalnego, może dochodzić do zastoju płynu tkankowego (obrzęku).

Obrzęk limfatyczny definiowany, jako choroba przewlekła głęboko rzutuje na sprawność fizyczną i na psychikę dotkniętych nim pacjentów. Uważany jest za schorzenie o charakterze postępującym, jeśli nie podlega leczeniu.

Powszechnie uznaną na całym świecie metodą leczenia obrzęków limfatycznych, zgodnie z zaleceniami Międzynarodowego Towarzystwa Limfologicznego, jest stosowana również w naszej klinice kompleksowa terapia udrażniająca, składająca się z manualnego drenażu limfatycznego, pneumatycznego drenażu limfatycznego oraz kompresjoterapii.

Manualny drenaż limfatyczny to specjalistyczny zabieg fizjoterapeutyczny. Podczas serii zabiegów fizjoterapeuta poprzez odpowiednie pobudzenie układu limfatycznego za pomocą rąk usprawnia krążenie i przepływ limfy. Zabieg wykonywany jest zarówno w przypadku masywnych przewlekłych obrzęków limfatycznych jak i we wczesnych stadiach jego rozwoju. Dzięki kompleksowemu podejściu do pacjenta i efektywnej współpracy zespołu interdyscyplinarnego naszej kliniki, (w którego skład wchodzi lekarz, pielęgniarka, fizjoterapeuta, dietetyk, podolog) możliwe jest również prowadzenie terapii jednoczasowo podczas gojenia ran, jeśli takowe występują. Drenaż wykonuje się również, jako zabieg profilaktyczny oraz w celu poprawy efektu kosmetycznego.

Kompresjoterapia, czyli terapia uciskowa stanowi podstawowy i niezbędny element w postępowaniu przeciwobrzękowym. Jest uznaną metodą leczenia oraz profilaktyki przewlekłej niewydolności żylnej, obrzęków limfatycznych i zakrzepicy żylnej.

Dzięki zastosowaniu odpowiedniego ucisku wzrasta ciśnienie tkankowe i skuteczność działania pompy mięśniowo-stawowej, a dzięki temu objętość transportowanych krwi i chłonki. Zmniejsza się wówczas aktywność stanu zapalnego, a także rozmiar obrzękniętej części ciała.

W przypadku leczenia niewydolności żylnej usprawnienie odpływu krwi żylnej oraz chłonki jest wskazane na każdym jej etapie i jest niezwykle istotnym elementem w kompleksowym podejściu do leczenia pacjenta.

Stosowanie odpowiednio dobranej kompresji jest kluczem do redukcji obrzęku, ale także odgrywa niebagatelne znaczenie w kompleksowym podejściu do leczenia ran.

W naszej klinice działanie poprzez kompresjoterapię podzielone jest na dwie fazy:

• Redukcja obrzęku
• Terapia podtrzymująca

W pierwszej fazie stosowane jest bandażowanie dwuwarstwowe lub wielowarstwowe. Po przeanalizowaniu klinicznego stanu pacjenta, wyszkolony personel medyczny dobiera rodzaj bandaża oraz odpowiednią do niego technikę jego zakładania. Stosowane są zarówno bandaże charakteryzujące się niską i średnią rozciągliwością oraz gotowe systemy do bandażowania wielowarstwowego.

Masaż pneumatyczny to rodzaj masażu limfatycznego. Wykonywany jest on przy pomocy specjalnej nogawicy bądź rękawa podzielonego na kilka komór wypełniających się powietrzem w odpowiedniej sekwencji. W naszej klinice stosowany jest głównie w trakcie fazy redukcji obrzęków, jako uzupełnienie kompleksowej terapii udrażniającej, ale również dla osób aktywnych fizycznie, jako zabieg przyśpieszający regenerację organizmu. W Podos korzystamy z urządzenia o nazwie CircuFlow.

Dobór wyrobów uciskowych stanowi drugą fazę terapii kompresyjnej. Po zakończonej terapii w celu utrzymania efektów konieczne jest zastosowanie wyrobów uciskowych z mało elastycznych materiałów. Warunkiem skuteczności ich działania jest odpowiednio dobrany dla danego pacjenta rozmiar i klasa ucisku. Im wyższa klasa, tym ucisk generowany przez wyrób jest większy:

• I stopień: 18-21 mmHg
• II stopień: 23-32 mmHg
• III stopień: 32-46 mmHg
• IV stopień: od 49 mmHg

Medyczne produkty uciskowe charakteryzują się dokładnie określonym ciśnieniem największym w okolicy stawu skokowego zmniejszającym się w kierunku kolana i uda. Warunkiem, aby spełniały swoją funkcję jest ich prawidłowe dobranie na podstawie pomiarów obwodów i długości kończyn.

W Podos dobieramy dla naszych pacjentów podkolanówki i pończochy okrągłodziane dla obrzęków o etiologii żylnej oraz produkty płaskodziane szyte na miarę w przypadku zaopatrywania obrzęków o etiologii limfatycznej, tłuszczowej lub mieszanej.

Dzięki współpracy z najlepszymi światowymi firmami (Medi, Sigvaris) oraz zaangażowaniu doświadczonego personelu kliniki Podos mamy możliwość doboru odpowiedniego wyrobu dla każdego pacjenta indywidualnie.

Oprócz medycznych pończoch i podkolanówek uciskowych z powodzeniem stosujemy u naszych pacjentów system kompresji CircAid, który sprawdza się idealnie, jako alternatywa dla pacjentów, którzy nie są w stanie zakładać medycznej odzieży uciskowej.

CircAid wyposażone są w przyjazny dla pacjenta wbudowany system pomiaru ucisku pozwalający pacjentom dobór i utrzymywanie właściwej zaleconej dla niego klasy kompresji.

• Silne obrzęki w obrębie górnych i dolnych kończyn (np. pourazowe lub pooperacyjne).
• Przewlekłe obrzęki naczyniowe kończyn dolnych i górnych (np. w przewlekłej niewydolności żylnej, terapii wspomagającej w przypadku przewlekłego obrzęku limfatycznego).
• W profilaktyce zespołu ciasnoty w przypadku poważnych uszkodzeń tkanki miękkiej.
• W profilaktyce zakrzepicy żył głębokich.
• Owrzodzenie żylne podudzi.
• Zespół stopy cukrzycowej (z towarzyszącym owrzodzeniem).
• Obwodowa niewydolność naczyń tętniczych oraz zaburzenia krążenia w naczyniach tętniczych w obrębie kończyn dolnych (także w sytuacjach braku możliwości przywrócenia prawidłowego krążenia).

Szczegółowe informacje na temat wypożyczenia urządzenia VadoPlex można uzyskać poprzez kontakt z recepcją PODOS.

Pacjenci z obrzękiem limfatycznym po przebytej rehabilitacji, kiedy obrzęk jest maksymalnie zredukowany i ustabilizowany mogą uzyskać dofinansowanie na wyroby kompresyjne płaskodziane szyte na miarę.

Jest to możliwe od 2014 r. na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. W Polsce pacjenci mają możliwość refundacji w wysokości 70% jeden raz w roku.

Warunkiem, aby otrzymać taką refundację z Narodowego Funduszu Zdrowia jest, aby osoba starająca się o refundację była ubezpieczona oraz odbyła rehabilitację w celu leczenia obrzęku limfatycznego. Lekarz posiadający uprawnienia wystawia zlecenie na zaopatrzenie, a po jego zatwierdzeniu przez NFZ pacjent może otrzymać dofinansowanie do wysokości limitu określonego przez Ministra Zdrowia. W przypadku nogawicy limit wynosi 800 zł na rok na jedną kończynę. Oznacza to, że jeśli cena produktu jest wyższa niż cena określona limitem, pacjent dodatkowo oprócz 30% własnego wkładu dopłaca różnicę między ceną brutto a kwotą refundacji.

Od 1 stycznia 2020 r. dzięki zmienionym zasadom wystawiania zleceń na wyroby medyczne pacjent nie musi potwierdzać wniosku we właściwym sobie Oddziale NFZ. Uprawnienie pacjenta do wyrobu medycznego zostaje potwierdzone w systemie elektronicznym przez naszego lekarza. Dzięki temu pacjent nie ma konieczności wizyty w swoim Oddziale NFZ i nie traci czasu na potwierdzanie zlecenia.